Улогата на Блаже Конески во кодификацијата

Улогата на Блаже Конески во кодификацијата на македонскиот литературен јазик е многу голема.
Кодификација претставува официјално озаконување на литературниот јазик и негова практична примена.
Македонскиот јазик е кодифициран на Првото заседание на АСНОМ, одржано на 2 август 1944 година.

Стандардизација на јазикот

Стандардизацијата на македонскиот јазик е направена пред нејзината кодификација во 1944 година. Односно, со историските насоки на просветителите, на Ѓорѓија Пулевски и лозарите и крајната стандардизација на К. П. Мисирков која е прифатена при кодификацијата на јазикот.
Стандардизацијата на К. П. Мисирков е содржана во петтата статија на книгата „За македонските работи“: „Неколку зборови за македонскиот литературен јазик“.
Мисирков ги предлага, и во книгата практично ги применува, следниве три норми (стандарди):
1. за основа на литературниот јазик да се земат централните македонски говори;
2. користење фонетски правопис (со мали отстапки);
3. речникот да се збогатува со зборови од сите македонски наречја.

Кодификацијата на јазикот

Со сите историски насоки и стандардизации, како и примената на македонскиот јазик меѓу двете светски војни (на пример во драмите на Панов, Иљоски и Крле) и за време на НОБ, не било тешко да се донесе решението за воведувањето на македонскиот јазик за службен во македонската држава.
Македонскиот јазик е кодифициран на Првото заседание на АСНОМ, одржано на 2 август 1944 година. Тогаш била донесена одлука за воведување на македонскиот јазик како службен во новоформираната македонска држава Демократска Федерална Македонија во рамките на Демократска Федеративна Југославија.
Неколку месеци подоцна (ноември 1944 година), Президиумот на АСНОМ назначил комисија чија задача била таа да даде Предлог за македонската азбука и за македонскиот правопис.
Оваа Комисија не ги прецизирала докрај своите ставови и мислења во врска со односните прашања, биле направени измени меѓу членовите на комисијата, по што во 1945 година биле донесени следниве решенија:

–  во македонскиот литературен јазик да се установат оние форми од централните македонски говори што во најголем степен ќе ги поврзат сите наши говори и ќе бидат лесно приемливи за луѓето од сите наши краишта;

–  во македонскиот литературен јазик треба во најголем степен да се изрази неговата народна основа. Речникот на литературниот јазик да се збогатува со зборови од сите наши дијалекти, да се изградуваат зборови со живи наставки, и само колку што е потребно да се усвојуваат и туѓи заемки;

–  македонската азбука да биде составена од толку букви колку што има гласови во литературниот  јазик. Правописот да се изработи врз фонетскиот принцип.

Комисијата за азбука и правопис во дефинитивна форма ги формулирала своите ставови во Резолуција, донесена на 3 мај 1945 година, која била усвоена на 5 мај од Владата на Демократска Федеративна Македонија. Правописот е озаконет на 7 јуни 1945 година.

Во двете комисии учествувал Блаже Конески.

.

 

Откако е донесена Резолуцијата, улогата на Блаже Конески во нормирањето на јазикот продолжува.
Во врска со јазикот, тој ги напишал следните дела:
  • Македонски правопис со правописен речник (со Крум Тошев, 1950)
  • Граматика на македонскиот литературен јазик (прв дел, 1952)
  • За македонскиот литературен јазик (1952)
  • Граматика на македонскиот литературен јазик (втор дел, 1954)
  • Речник на македонскиот јазик (редакција, 1961)
  • Историја на македонскиот јазик (1965)
  • Речник на македонскиот јазик (редакција, книга втора, 1965)
  • Речник на македонскиот јазик (редакција, книга трета, 1966)
 
 
Scroll to Top