Развојот на македонскиот гласовен систем се одвивал многу постепено.
Македонскиот гласовен систем во минатото бил многу посложен од денешниот. Со текот на времето бројот на гласовите се намалувал.
.
Самогласки
.
Стариот јазик (прасловенскиот, старословенскиот) имал единаесет самогласки кои се разликувале според:
1. местото на образување (предни и задни);
2. висината на изговор (пет степени – од најниски до највисоки);
3. должината на изговор (редуцирани: еровите, кратки и долги).
Преден и заден ред
i (и-ј) y (и) u (у)
ь (`) ъ (`)
e (е) o (о)
ę (ен) ọ (он)
ä (широко е) a (а)
Во стариот јазик сите слогови биле отворени, односно завршувале на самогласка.
Упростувањето на вокалниот систем било постепено и се одвивало во неколку фази:
Првата фаза на развојот на гласовниот систем се однесува на периодот од 10 и 11 век кога прво се губат редуцираните вокали на крајот од зборот (во слаба позиција) и нивна замена во средината на зборот како носители на слог (во силна позиција).
Речиси на целата македонска јазична територија карактеристична е замената на големиот ер (ъ) со о, а на малиот ер (ь) со е (сон, ден).
Втората фаза на развојот на гласовниот систем се однесува на периодот 12 – 13 век и се поврзува со губење на носниот изговор на самогласките (ен, он) и преминување во а, или ја. Во овој период и изговорот на средното и се совпаѓа со предното и.
Третата фаза на развојот на гласовниот систем се однесува на периодот 15-16 век се означува со губење на широкиот изговор на јатот (ја – е).
Како резултат на промените, во современиот јазик имаме 5 самогласки.
Самогласките се делат на:
предни средни задни
високи …………. И ………………………………………….. У
средни …………. Е …………………………………………. О
ниски ………………………………………. А
н е з а о к р у ж е н и заокружени
.
Согласки
.
Кај согласките се разликувале две важни опозиции: по звучност и по мекост. Развитокот во македонскиот јазик одел по линијата на зацврстување на односот по звучност (па денес имаме парови на звучни и безвучни), и целосно губење на односот по мекост. Во македонскиот јазик се загубиле меките согласки.
Прочитај и за:
- Почетоци на словенската писменост
- Македонскиот јазик во семејството на јужнословенските јазици
- Погледите за македонскиот јазик на Пејчиновиќ, Синаитски, Крчовски, Пулевски и Џинот (избор текстови) – прва половина на 19 век
- Македонскиот јазик во средината на 19 век (Учебникарската дејност)
- Македонскиот јазик во втората половина на 19 век
- Лозарите – претходници на Мисирков
- Погледите на К. П. Мисирков за македонскиот јазик — „За македонцките работи“ (почеток на 20 век)
- Македонскиот јазик меѓу двете светски војни
- Македонскиот јазик за време на НОБ
- Улогата на Блаже Конески во кодификацијата на македонскиот јазик
- Развојот на македонскиот гласовен систем
- Развој на македонскиот граматички систем