Почетна » македонски јазик » Северно наречје

Северно наречје

Северно наречје на север граничи со српската јазична територија, а јужната граница оди по линијата Тетово – Скопје – Свети Николе – Пробиштип.
            А. Акцент
            Во областите што граничат со западното наречје акцентот е на третиот слог од крајот на зборот (како во западното наречје), а во останатите области акцентот е слободен (како во источното наречје).
            Б. Фонетско-фонолошки особености
            1. Групата цъв преминала во ц’в (цăв).
            На пр.: ц’вти.
            2. Двата ера (ь и ъ ) преминале во (ă)
            На пр.: д’н, с’н, д’ш (дăн, сăн, дăш).
            3. Предлогот и префиксот в/во преминале во у.
            На пр.: он иде у грат; улезе, унутра, унук.
            4. Се чуваат старите меки лъ (љ) и нъ (њ).
            На пр.: поље, постеља; њива, његово.
            5. Наполно се изгубил гласот х.
            На пр.: бе, сирома.
            6. Старото вокално л преминало во у или лу.
            На пр.: јабука, вуна, слуза.
            7. Групата мн преминала во мл.
            На пр.: млого, млозина.
            а, групата мј во мњ: земња, ламња.
            В. Морфолошки особености
            1. Се употребува заменската форма: он, она, оно; они.
            2. Се употребува множинската наставка -е, кај именките од женски род што завршуваат на -а.
            На пр.: жена – мн. жене; њиве, јабуке.
            3. Се употребува наставката -мо за 1л. мн. сегашно време.
            На пр.: имамо, идемо.
            4. Се употребува наставката -в во 3л. мн. сег.вр.
            На пр.: тие имаат – они имав.
            5. Наместо неа ја се употребува њума гу, а наместо него гоњега га.
            6. Посвојната заменка за женски род гласи : њојзе, њојно.
            7. Карактеристична е заменската форма: сваки, свакога, свакак’в.
            8. Помошниот глагол сум во 3л.мн.сег.вр. е са.
            На пр.: тие се – они са.
            9. Предлогот со се удвојува: сос, с’с.
            Г. Синтаксички особености
            Во говорите што граничат со западното наречје, особеностите се како таму: га видо, он донел (кратката заменска форма пред глаголот и испуштање на помошниот глагол); а во североисточниот дел особеностите се како во источното наречје: видо га, он је донеа.
Scroll to Top