Лично-предметни заменки се оние што се однесуваат на лица или предемети.
Има три лично-предметни заменки.
1. кој, која, кое; кои
а) Оваа заменка се однесува на лица и има прашално или релативно значење. Има форми за сите три рода: машки – кој; женски – која; среден – кое, и една множинска форма: кои.
На пример, со прашално значење:
Кој ми ја зема книгата?
Која книга ја бараш?
Од кое село ги купи пиперките?
Кои се новите станари?
На пример, со реалативно значење (реалативен сврзник):
Човекот, кој влезе во автобусот, не најде место да седне.
Луѓето кои дојдоа на свадбата, му се роднини.
б) Оваа лично-предметна заменка има форми и за директен предмет: кого;
и за индиректен предмет: кому.
На пример:
Кого го виде на забавата?
Кому му кажа да дојде?
в) Од оваа заменка може да се изведат и формите: некој, секој, никој, со неодредено значење и кои најчесто се употребуваат атрибутски.
На пример:
Некој човек влегол во нивниот двор.
2. што
Оваа заменка се однесува на предмети и има прашално и релативно значење. Таа не е променлива, односно не се менува по род и број.
Што ми донесе? (прашално значење)
Го загубив пенкалото што ми пишуваше убаво. (релативен сврзник)
а) Изведени форми од оваа заменка се: нешто, сешто, ништо.
3. чиј, чија, чие; чии
Оваа лично-предметна заменка има присвојно значење. Може да се употреби во прашална и потврдна форма. Има форми за сите три рода во еднина и една множинска.
Примери:
Чиј е моливов?
Дедото, чија торба беше многу тешка, седна на клупата да одмори.
а) Од заменката чиј, може да се изведат и формите: нечиј, сечиј, ничиј.
* Овие заменки често добиваат значење на релативни сврзници.
На пр.: Дојде човекот што го видовме вчера.
Прочитај повеќе за заменките: лични и показни.
Провери ги своите знаења со вежби и задачи за заменки на следнава ВРСКА.
1. именки
2. придавки
3. заменки
4. броеви
5. глаголи
1. прилози
2. предлози
3. сврзници
4. извици
5. честици
6. модални зборови
Од темата морфологија прочитај и за:
Прочитај повеќе за времињата во македонскиот јазик на следнава ВРСКА.
Прочитај повеќе за глаголите на следните врски:
- Морфологија – глаголи (матура)
- Глаголски групи и раздели
- Граматички категории кај глаголите
- Именски форми на глаголот