,

„Слово за празниците“ – Пејчиновиќ

„ Слово за празниците“ е оригинален текст на Кирил Пејчиновиќ напишан на народен јазик, тетовски говор.

Тоа е текст од книгата „Огледало“.

Темата во текстот е празнувањето на христијанските празници.

Идејата е како да се поправат грешките при празнувањето.

Во овој текст, за разлика од традиционалните црковни проповеди каде примерите се земени од светите книги, Пејчиновиќ примерите ги земал од секојдневниот живот на селаните.

Освен тоа, во текстот има и … Прочитај повеќе

/од
,

Јордан Хаџи Константинов – Џинот („Труд ми е името“)

ордан Хаџи Константинов – Џинот (1821-1882) живеел и работел на преминот од просветителскиот кон преродбенскиот (романтичарскиот) период во Македонија. 

Роден е во Велес, во сиромашно семејство на црковен клисар. Таму завршил основно ќелијно училиште. Учел во Самоков и Солун, а по завршувањето на школувањето се вратил во Велес каде отворил училиште и предавал на народен јазик. Но, гркоманите го изгониле, па тој отишол во Скопје каде развива широка дејност (меѓу

… Прочитај повеќе
/од
Теодосиј Синаитски
,

Теодосиј Синаитски

иографски податоци за Теодосиј Синаитски не постојат, освен оние што ги зачувал народот во своите преданија. Според нив, Теохар е роден во Дојран, а грчко училиште завршил во Цариград. По враќањето се запопил, но сакајќи да се закалуѓери заминал на полуостровот Синај. Со закалуѓерувањето го добил името Теодосиј. На Синај го изучил словенскиот јазик и се зафатил со преведување црковни книги кои ги праќал во родниот крај. Како заслужна личност
… Прочитај повеќе
/од
,

Првите македонски печатници

ојавата на првите македонски печатници претставува стремеж за воведување на македонскиот јазик во црквите и училиштата преку испечатени книги.
Пред да се отворат македонски печатници, книгите за печатење се носеле во Будим, Виена, Белград и Русија. Ова било и скапо и ризично, па затоа се чувствувала потреба од отварање печатници во Македонија.

рвата печатница била отворена во Солун меѓу 1835 и 1838 година. Архимандритот Теодосиј Синаитски, според рускиот научник Виктор

… Прочитај повеќе
/од
,

Значењето и јазикот на првите македонски просветители

Со создавањето на македонската граѓанска класа расте свеста за неопходноста од употреба на народниот јазик во црквите и училиштата, како и потребата за печатење книги за таа намена.
На почетокот од 19. век, во време на османлиско владеење и грчка доминација во црквите, зачувувањето на верата и јазикот значи зачувување на националноста.
Првите просветители, Крчовски и Пејчиновиќ, сфаќајќи ја нужноста од зачувување на верата со своите проповеди се обидуваат морално
… Прочитај повеќе
/од