Почетна » македонски јазик » Прашања и вежби синтакса 2 (предмет)

Прашања и вежби синтакса 2 (предмет)

Прашања:
1.      Што се безлични реченици?
2.      Од што зависи дали реченицата е активна или пасивна?
3.      Каква е улогата на подметот во пасивната реченица?
4.      Какви се речениците според нивната модалност?
5.      Какви видови прашања разликуваме?
6.      Што е негација?
7.      Какви видови негација разликуваме?
8.      Каков реченичен член е предметот?
9.      Какви видови предмет разликуваме и со кои прашања ги наоѓаме?
10.  Што значи тоа – удвоен предмет?

Вежби :
11.  Во следните реченици определи го: подметот, прирокот, предметот, модалноста на реченицата; и определи дали е активна или пасивна; лична или безлична; позитивна или одречна:
         Полковникот не ги прочита насловите.
         Што сакате да кажете?
         Никогаш не е предоцна.
         Ги успа роморењето на дождот.
         Не се во прашање парите.
         Но сега не е ни важно.
         Чадорот има врска со смртта.
         Кога би можел јас да го речам истото.
         Тој се обиде да ги израмни посивените бели влакна со еден коскен чешел.
         Не кажуваат ништо за ветераните.
         Од оваа жештина му зоврива мозокот на човека.
         Белите алишта не беа пеглани поради астмата на жената.
Одговори:
1.      Безлични се оние реченици кај кои прирокот не отвара место за подмет (немаат подмет).
2.      Од улогата на подметот.
3.      Подметот во пасивната реченица е трпител на дејството.
4.      Според модалноста речениците се: расказни, извични, желбени, заповедни, прашални.
5.      Разликуваме три вида прашања: со интонација или прашални честици (дали, ли, нели, зар), со прашални заменски зборови (што, кој, каде, како, зошто, колку…) и или – прашања.
6.      Негација е одрекување на дејството.
7.      Разликуваме еднократна и повеќекратна негација.
8.      Предметот е неопходен реченичен член.
9.      Разликуваме директен, индиректен и предлошки предмет (предмет со предлог).
10.  Удвоен предмет е кога освен именката или долгата заменска форма сме ја употребиле и кратката заменска форма (чита книга; ја чита книгата).
11.   вежби – решение
  •         Полковникот (подмет) не ги прочита (глаголски прирок, негиран) насловите(директен удвоен предмет). – расказна, активна, негирана, лична реченица
  •         Што сакате да кажете?(сложен глаголски прирок); (подмет – вие, изоставен); прашална, активна, лична реченица
  •        Никогаш не е предоцна.(прост глаголско-именски прирок, негиран) – расказна, безлична (кој? – не може да се определи подметот), реченица со двојна негација (никогаш, не).
  •         Ги (директен предмет) успа (глаголски прирок) роморењето на дождот.(директен предмет) – расказна, пасивна (активна би била: Тие се успаа од роморењето на дождот)
  •         Не се во прашање (негиран глаголско-именски прирок) парите.(подмет)
  •         Но сега не е ни важно.(глаголсо-именски прирок, двојно негиран) – безлична реченица
  •        Чадорот (подмет) има врска (глаголско-именски прирок) со смртта.(предлошки предмет – со предлогот со)
  •        Кога би можел јас (подмет) да го речам (сложен глаголски прирок) истото.(удвоен директен предмет)
  •        Тој (подмет) се обиде да ги израмни (сложен глаголски прирок) посивените бели влакна (удвоен директен предмет) со еден коскен чешел.(предлошки предмет со со)
  •         Не кажуваат (глаголски прирок) ништо (директен предмет) за ветераните.(предлошки предмет со за) – (подметот е изоставен, се подразбира од прирокот – тие) – двојна негација;
  •         Од оваа жештина (предлошки предмет со од) му зоврива (глаголски прирок) мозокот (подмет) на човека.(индиректен удвоен предмет)
  •         Белите алишта (подмет, трпител на дејство) не беа пеглани (глаголско-именски прирок) поради астмата на жената.(прилошка определба за причина) – пасивна реченица (активна би била: Жената не ги испегла белите алишта поради астмата)
Scroll to Top