Анте Поповски („Вардар“ и „Македонија“)

Проповедникот

на д-р Ѓорѓи Зафировски

 

За животот на Анте Поповски

 

Анте Поповски е поет, есеист, препејувач, публицист.

Поповски е роден на 3 јуни 1931 година во с. Лазарополе, Дебарско. Завршил Медицински факултет во Скопје и како лекар работел во Дебар. Но, него повеќе го влечел пишаниот збор и вклучувањево во општествените текови. Бил член на Извршниот совет (Влада) на (С.Р.) Македонија, директор на весникот „Нова Македонија“ и „Вардар филм“ во Скопје, потпретседател на Републичката комисија за културни врски со странство, член на ДПМ (Друштво на писателите на Македонија) од 1956 година, а негов претседател во два мандата и претседател на Советот на СВП (Струшки вечери на поезијата) (1966/67 и 1978/79). Член на МАНУ (Македонска академија на науките и уметностите). Член на Македонскиот ПЕН центар.

Автор е на книгите: „Одблесоци“ (поезија, 1955), „Вардар“ (поезија, 1958), „Самуил“ (поезија, 1963), „Непокор“ (поезија, 1964), „Камена“ (поезија, 1972), „Тајнопис“ (поезија, 1975), „Љубопис“ (поезија, 1980), „Родопис“ (поезија, 1981), „Сина песна“ (поезија, 1984), „Глас од дамнина“ (публикација од литературно-историски и поетолошки карактер, 1986), „Ненасловена“ (поезија, 1988), „Оковано време“ (статии и коментари, 1991), „Меѓу животот и знаците“ (есеи, 1991), „Провиденија“ (поезија, 1995), „Окото, светлините“ (есеи, 1996) и последната, тестаменталната поема „Света песна“ (поезија, 2001).

Составувач е на „Светата земја на зборот“, антологија на јидиш поезијата, и на „Орфеј и Исус“ — библиски мотиви во современата македонска поезија (2000).

Избори од неговата поезија во посебни книги се објавени во Албанија, Грција, Франција, Русија, Турција, Италија, Германија, Велика Британија, Индија. Преведувач на автори од светската поезија и есеистика.
Добитник е на наградите: „Браќа Миладиновци“ , „11 Октомври“, „Кочо Рацин“, „Гоцева повелба“ и на Меѓународната награда за најдобра песна “Premio Europa”.

Почина во Скопје, на 1 октомври 2003 година.

 

Поетското творештво на Анте Поповски

Tohu va bohu 2

Книгите недочитани,
соништата недосонувани –
тоа ли беше животот?

Секој со своето врзопче време
нагоре-надолу, натаму-наваму,
сè дури не се пресоздадовме себеси
во саркофаг зборови,
во една бела тишина…

Книгите недочитани,
соништата недосонувани,
тоа ли беше животот?

За неа, Ѓорѓи Старделов ќе рече: „Како да се протолкува „Светата песна“ кога станува збор за дело кое и самото е толкување на најзамрсените и најнеизвесните енигми на егзистенцијата, на оние гордиеви јазли во кои е заплетен нашиот кратковечен земен помин под небесниов свод. И чудото на Антевата поезија е во тоа што таа кратковечност на земното, во неа е преобразена во вечност, во вечни базични поетски градби на вистината за трагичниот опстој на човекот во неговиот неизвесен земен живот.(…) „Света песна“ на Анте Поповски е книга што прилега на поетски сеопфат на овој свет, на енциклопедија на духот, на поетска енциклопедија на темелните прашања и идеи за опстанокот наш под вршникот небесен каква што е книгата за Битието. Тие книги не се читаат и откриваат одеднаш и наеднаш, туку дел по дел, пев по пев, стих по стих. И се читаат по некој невидлив диктат на некоја виша инстанца во нас во која не можеме да се посомневаме.“

„Вардар“ и „Македонија“ од Анте Поповски

1.

Стиснете ги тревките

неа ќe ја исцедите.

Наслоните се врз каменот

името ќe ѝ го чуете.

Симнете се во рекине

дното со неа ќe ве почести.

Легнете да починете

и ноќта со неа ќe ве покрие.

2.

На овој даб името ќe ти го напишам

дождовите да го симнат

жедните в земја

да ги напоиш.

На оваа нива грутка од тебе ќe посеам

класатка да никне

со неа внучињата да ни ги храниш.

На овој рид ќe те оставам

и кога ќe заминам

пак да те гледам

Голема.

3.

4.

3а неколку нови чекори недостижност

ме остави утринава зад тебе.

Чинам се делиме:

Твојот пат нагоре

мојот пат кон тебе води.

Стапни ме, во твоите корени скри ме

никојпат да не се разделиме.