Сврзници - Македонски јазик и литература

Сврзници се неменливи зборови кои поврзуваат други зборови или цели реченици во составот на сложената реченица.

На пр.: Јас и ти ќе одиме кај него. (зборови)
Тие отидоа и по пет минути се вратија. (реченици)

1. Сврзниците според составот се делат на:

а) прости – составени од еден збор : и, а, но, ама, или, да итн.

б) сложени – составени од два или повеќе збора : за да, макар што, поради тоа што итн.

2. Според тоа какви реченици поврзуваат се делат на:

А. Приредени (во независносложените реченици) сврзници

а) Составни: И, НИ, НИТУ, ПА, ТА, НЕ САМО ШТО – ТУКУ И;

б) Спротивни: А, НО, АМА, ТУКУ, АМИ, МЕЃУТОА;

в) Разделни: ИЛИ, ИЛИ-ИЛИ, БИЛО-БИЛО, ДЕ-ДЕ, И-И, ЕМ-ЕМ, ЧАС-ЧАС, НИ-НИ;

г) Исклучни: САМО, САМО ШТО, ОСВЕН ШТО, ЕДИНСТВЕНО;

Б. Подредени (во зависносложените реченици) сврзници

а) Временски: КОГА, ШТОМ, ШТОТУКУ, ТУКУШТО, ОТКАКО, ОТКОГА, ПРЕД ДА, ДУРИ, ДОДЕКА;

б) Причински: ЗАТОА ШТО, ЗАШТО, БИДЕЈЌИ, ПОРАДИ ТОА ШТО, ДЕКА, ОТИ;

в) Последични: ТАКА ШТО, ТОЛКУ…ШТО, ТАКВИ…ШТО, ТАКА…ШТО;

г) Целни: ДА, ЗА ДА;

д) Условни: АКО, ДА, БЕЗ ДА, ЛИ;

ѓ) Допусни: ИАКО, МАКАР ШТО, И ПОКРАЈ ТОА ШТО, И ДА;

е) Начински: ТАКА КАКО ШТО, КАКО ДА, КАКО БОЖЕМ;

ж) Односни: ШТО, КОЈ, КОЈШТО, ЧИЈ, ЧИЈШТО, КАКОВ ШТО, КОЛКАВ ШТО;

з) Исказни: ДЕКА, ОТИ, КАКО, ШТО, ДА, ДАЛИ, КОЈ, ЧИЈ, КОГА.

За употребата на подредените сврзници во зависносложените реченици (од темата синтакса) повтори и вежбај со е-тест:

Е-ТЕСТ: Синтакса: зависносложени реченици

Прочитај повеќе за неменливите зборови на следнава ВРСКА.

Повтори ја целата тема морфологија во скратените написи за подготовка на матурскиот испит:

повторување и вежбање