Идно прекажано време - Македонски јазик и литература

Идно прекажано време е сложена глаголска форма. Со него се искажува идно или минато-идно дејство кое сами не можеме да го посведочиме.

Се образува со честичката ќе и минато неопределено време од глаголот.

На пример:

еднина
1л. ќе сум читал (прочитал)
2л. ќе си читал (прочитал)
3л. ќе читал (прочитал)

множина
1л. ќе сме читале (прочитале)
2л. ќе сте читале (прочитале)
3л. ќе читале (прочитале)

Ова време се образува и од несвршени и од свршени глаголи.
Во формата за трето лице се испушта помошниот глагол сум.
Кај оние глаголи што имаат две л-форми, се зема несвршената форма.
Одречната форма се образува со негацијата не пред целата глаголска форма: не ќе сум читал.
Со истото значење, одречна форма може да образуваме со глаголот нема (во л-форма во среден род – немало) и да-конструкцијата: немало да читам.

Значењата на идно прекажано време

Со идно прекажано време се означуваат дејства како со идното и минато-идното време, но кои не се засведочени. Ние не сме биле присутни, па затоа го прекажуваме дејството.

На пример:

идно време: Тој ќе ми прости. (Знам, ми кажал дека ќе ми прости.) Наспрема: Тој ќе ми простел. (Прекажано, некој друг ми кажал дека ќе ми прости.)

минато-идно време: Тој ќе дојдеше да му кажаа на време. (Засведочено дејство.) Наспроти прекажаното: Тој ќе дошол да му кажеле на време.

Прочитај повеќе за другите времиња во македонскиот јазик на следните врски:

Времето го изразува временскиот однос на вршењето на глаголското дејство спрема моментот на зборувањето : сегашност, минатост и идност.

Во македонскиот јазик ги разликуваме следните времиња:

сегашно (Означува дејство што се врши во моментот на зборувањето.);
минато определено несвршено и свршено (Искажува глаголско дејство кое се вршело или извршило во минатото во присуство на лицето што зборува.);
минато неопределено (Има несвршено и свршено во зависност од видот на глаголот. Означува дејство кое е вршено или завршено во минатото, без притоа да се побудува претстава за одреден момент кога се одвивало. Служи за директно кажување или за прекажување.);
предминато (Искажува дејство што се извршило пред некое друго минато дејство.);
идно (Означува дејство кое се врши или извршува по моментот на зборувањето.);
минато-идно ( Означува дејство кое е идно во однос на некој друг минат момент.);
идно прекажано време (Искажува идно или минато-идно дејство кое сами не можеме да го посведочиме.).

Прочитај повеќе за глаголите на следните врски: