Морфологија

македонски јазик, морфологија
Морфологија е дел од науката за јазикот (лингвистиката).
Таа се занимава со проучувањето на формите на зборовите, нивното образување и нивното граматичко значење.
Морфологијата се занимава само со надворешната форма на зборовите – нивната градба и поделбата во групи според граматичките својства.
.
Дисциплини поврзани со морфологија

.

Лингвистички дисциплини тесно поврзани со морфологија се:

– лексикологијата – која се занимава со внатрешната форма, односно значењето на зборовите;
– зборообразувањето – која се занимава со начините на формирањето и изведувањето на зборовите;
– морфосинтаксата – се занимава со употребата на зборовите во реченицата.

.

Морфема

.

Зборовите се составени од помали делови: гласови, слогови и морфеми (значенски делови).

Да го земеме, на пример, зборот „изработката“. Него може да го поделиме на следниве начини:
1. поделба на гласови: и-з-р-а-б-о-т-к-а-т-а,
2. поделба на слогови: из-ра-бот-ка-та, и
3. поделба на морфеми: из-работ-ка-та.
Со првите две поделби се занимава фонетиката (науката за гласовите), а со третата се занимава морфологијата.
Во третиот случај имаме делови кои содржат некакво значење.
Првиот дел „из-“ е претставка (префикс) со кој може да формираме многу нови зборови кои ќе го изменат значењето од првобитното (на пр. измете, издржи, извалка, из`рти, излечи) и кој има значење на завршено дејство.
Вториот дел „работ“ е коренот на зборот (коренска морфема) и е носител на значењето. Во овој случај тоа е земено од глаголот „работи“ (со значење: прави, дејствува, создава).
Третиот дел „-ка“ е наставка (суфикс) кој се користи за образување на именки од глаголи (на пр. сметка, летка, прошетка).
Четвртиот дел „-та“ е граматичка морфема (флексија) која служи за означување на определеност на именката (член).
.
Деловите од кои се состои еден збор, а кои се носители на некое значење (лексичко или граматичко) се наречени морфеми.
Scroll to Top